Υποκείμενο, Άλλος, Facebook και Κοινωνικότητα

Αυτή είναι μια ανάρτηση που αναζητά το αν, και δυνητικά συνεπακόλουθα το πώς δημιουργούμε τον εαυτό μας μέσα σ' ένα από τα πιο δημοφιλή κοινωνικά δίκτυα. Καθώς και μια ανάρτηση που ανεβαίνει στο Facebook για το Facebook.

Ξεκινώντας, ένας λογαριασμός στο πιθανά αγαπημένο κοινωνικό δίκτυο της πλειοψηφίας των φίλων μας είναι, έστω και μεταφορικά, λίγος ακόμη χώρος εαυτού. Λίγα εκατοστά παραπάνω αυτοπεποίθησης έτοιμα να δηλώσουν ανά πάσα στιγμή πως υπάρχουμε στα αλήθεια, αφού τουλάχιστον ένας αριθμός διαδικτυακών παρουσιών μπορεί να το επιβεβαιώσει.

Από την άλλη μεριά, αυτό τον εαυτό δε μπορούμε να δεχτούμε επακριβώς ότι τον ανακαλύπτουμε πουθενά. Γι' αυτό και οι φωτογραφίες που ανεβαίνουν, προφίλ και μη, εναλάσσονται ασταμάτητα, στην ανελέητη προσπάθειά μας να πιστοποιήσουμε στο είναι την ύπαρξή μας. Γιατί, σύμφωνα και με τις θεωρίες που έχει υποστηρίξει ο Λακάν στις πολυάριθμες θεωρίες του, μας είναι εξαιρετικά δύσκολο και συχνά αδύνατο να συνδυάσουμε αυτό που αντικρίζουμε με την ιδέα του εγώ, χάρτη τόσο ετερόκλιτα συνδυαζόμενων στοιχείων.

Κι έπειτα έρχονται οι φωτογραφίες, τα βίντεο και τα τσιτάτα άλλων να στοιχειοθετήσουν αυτά που νομίζουμε ότι μας αντιπροσωπεύουν απόλυτα. Για κάποιους από εμάς η χρήση, κοινοποίηση, αποστήθιση και αποτύπωσή τους στη συνείδηση δημιουργίας μας μπορεί να σημαίνει ότι η έκρηξη της δραστηριοτητάς μας είναι ένας τρόπος να αναζητήσουμε τον εαυτό μας ακολουθώντας τα μονοπάτια των δραστηριοτήτων των άλλων...

...ή μήπως απλά ένας τρόπος να γίνουμε ορατοί ακόμη και σ'αυτούς που θεωρούν τους εαυτούς τους πολύ υπεράνω και γι'αυτό κρίνουν άσκοπο να μας παρατηρήσουν (ειδικά αφού οι ίδιοι έχουν περίτρανα αποδείξει με τη δημοσίευση προσωπικών τους πληροφοριών και τις πολύ συγκεκριμένες κοινοποιήσεις παρουσίας τους ότι μας ξεπερνούν μακράν σε προσωπική-μορφωτική-κοινωνική-οικονομική αξία);

Κι ύστερα, είναι αδύνατο να μη σχολιάσεις την απόσταση του Facebook από την αλληλεπίδραση των μικρόκοσμων καθημερινότητας των σημερινών ανθρώπων, αλλά και ταυτόχρονα την υπερεξάρτησή μας από αυτήν. Υπάρχουν πράγματα που πολλοί από εμάς έχουν μοιραστεί στο δημοφιλέστερο κοινωνικό δίκτυο με άλλους, αλλά αδυνατούν ακόμη και να ξεστομίσουν σκέψεις τους γι' αυτά όταν βρίσκονται μαζί ακόμη και με τους κοντινότερους φίλους τους. Η αποκομμένη σχέση πολλών χρηστών κοινωνικών δικτύων από την αξία της προσωπικής επαφής μοιάζει να εγγυάται την αδυναμία επανόδου μας στην επιφάνεια, μετά από μια κατάδυση που δεν είναι απόλυτα ξεκάθαρα αν υπήρξε εθελουσία ή επιβεβλημένη. Μάλλον η ταλάντευσή μας ανάμεσα στα δύο δικαιολογεί ακόμη περισσότερο την παντελή έλλειψη αιτιολογημένης αντίστασής μας σε αυτήν.

Σχέδιο του Πάουελ Κουζίνσκι για τον εθισμό σ' ένα από τα δημοφιλέστερα κοινωνικά δίκτυα παγκοσμίως

Όλα αυτά δε μας οδηγούν απλά κι ανώδυνα στον αφορισμό ότι το υποκείμενο αποτελεί πλέον ψευδαίσθηση καθώς μέσω της μόνιμης κοινωνικής δικτύωσης υποβάλλει τον εαυτό του τη βύθιση σε ένα περιβάλλον εικονικής πραγματικότητας. Η υποκειμενική εμπειρία ξεκάθαρα υπόκειται στον τρόπο κατανόησης και χειρισμού ατομικών υπευθυνοτήτων.

By Μαρία Γώγογλου